“Ik kan zélf het verschil maken in mijn wijk!”
In de wijk Meerzicht wordt gewerkt aan een gezonder leven en een fijne omgeving. Acht mensen die in de wijk wonen of werken, brengen een beweging op gang. Dat doen ze door middel van participatief actieonderzoek, afgekort PAO. Monique Bautista en Nynke de Bruin zijn twee van hen. “We hebben met meer dan 100 inwoners gesproken. Er zit zoveel energie bij mensen. Dat gaat het verschil maken.”
Manier van werken
“Participatief actieonderzoek is inderdaad een mond vol,” lacht Nynke de Bruin. Nynke is ouderenadviseur bij Palet Welzijn (inZet) in Meerzicht. “Het is een manier van werken waarin je met een groep inwoners én hulpverleners samen aan de slag gaat,” licht ze toe. “Door na te denken over vragen als ‘Wat is gezondheid voor jou?’ en ‘Wat heb jij nodig om gezond te kunnen leven?’ kijken we samen naar hoe we Meerzicht gezonder kunnen maken.”
Gesprek met mandarijnen
“Met een doos vol mandarijnen zijn we in gesprek gegaan met inwoners op straat,” vertelt Monique Bautista. Monique is praktijkondersteuner geestelijke gezondheidszorg bij Therapeuticum Aurum. “Een mandarijn is gezond. We vroegen mensen hoe ze zich vandaag voelden en of ze dat met een gezichtje op de mandarijn wilden tekenen. Zo raakten we in gesprek.” De reacties waren heel afwisselend. “Sommigen gaven aan zich prettig te voelen in de wijk met veel groen. Maar er waren ook mensen die zich onveilig voelen door de criminaliteit en hangjongeren.”
Gezondheid breed begrip
In totaal spraken Monique, Nynke en hun collega’s met meer dan 100 mensen uit de wijk. Monique: “Gezondheid is een breed begrip: het gaat over je prettig voelen in je wijk en je woning tot hoe het geestelijk en fysiek met je gaat. Op basis van wat we hebben gezien en gehoord, hebben we een aantal thema’s benoemd die vaak terugkwamen zoals ‘een fijne buurt’, ‘lekker in je vel zitten’ en ‘kansen krijgen’,” vertelt Monique. “Rondom die onderwerpen organiseren we bijeenkomsten waarvoor we iedereen uitnodigen met elkaar acties te bedenken die ze zelf willen en kunnen uitvoeren.”
Tekenen over de wijk
“In de training participatief actieonderzoek die we hebben gevolgd, hebben we veel mooie tools gekregen om een groep te prikkelen en uit te dagen,” vertelt Nynke. “We praten, tekenen en visualiseren met elkaar wat er al in de wijk is en goed loopt en wat mensen nog missen. De groep zelf kijkt naar waar ze iets mee kunnen en willen doen.”
Na de bijeenkomsten brengen Monique, Nynke en hun collega’s alles wat is gezegd bij elkaar. “De acties en initiatieven komen van inwoners zowel inwoners als zorgverleners als hulpverleners als ondernemers,” zegt Nynke. “Zij gaan zelf aan de slag en houden contact met ons als hulpverleners als het nodig is. We zoeken verbinding met bestaande initiatieven en plannen om te kijken hoe we nog meer impact kunnen maken voor een gezondere wijk.”
Vanuit energie werken
Wat heeft het participatief onderzoek henzelf gebracht? “De training en het onderzoek zelf kosten veel tijd naast het dagelijkse werk, maar het werpt zeker zijn vruchten af,” zegt Nynke. “Het is een mooie aanvulling op mijn werk als ouderenadviseur. Het bevestigt mijn visie dat je eigenaarschap bij mensen zelf moet houden. Het werkt niet door te zeggen ‘zo gaan we het doen’. We kijken naar wat we met elkaar kunnen doen. Er zit zoveel energie en kracht waar we nog niet ten volle gebruik van maken: bij jezelf, in je organisatie en in de wijk.” Monique beaamt dat. “Ik merk het nu al in de gesprekken. Daar zit echt energie. Mensen willen heel graag en komen met ideeën: inwoners én professionals. Vanuit die energie wil ik werken en dat gaat het verschil maken.”
Zelf invloed hebben
Het gedachtegoed rondom participatief onderzoek heeft Monique ook verrast. “Ik ben erachter gekomen dat ik zélf invloed heb op het winkelcentrum,” vertelt ze. “Je bent snel geneigd te denken: ‘het ziet er niet uit, maar het is wat het is en daar kan ik niets aan doen’. Nu zie ik dat ik daar wél iets aan kan doen. We spreken bijvoorbeeld met de winkeliersvereniging, de eigenaar van de supermarkt, de gemeente en andere inwoners die er ook iets aan willen doen. Dingen gaan veranderen. Zo zijn er vast meerdere voorbeelden waarvan je als inwoner of hulp- of zorgverlener denkt ‘hier kan ik niets mee’ maar dat is dus niet waar.”
In november zijn er nog verschillende themasessies. Aanmelden kan via: MeerZicht in Actie.
Het participatief actieonderzoek is een initiatief van de Preventiecoalitie in Zoetermeer, een samenwerking tussen de gemeente Zoetermeer, GGD Haaglanden, zorg- en welzijnsorganisaties en zorgverzekeraars CZ en Menzis.
Het PAO-team (in alfabetische volgorde):
- Annet Woltjer is adviseur eerstelijnszorg bij de Stichting Georganiseerde eerstelijnszorg Zoetermeer (SGZ).
- Gioia Conte werkt bij de Stichting Piëzo / inZet in Meerzicht.
- Karlijn van Roozendaal is projectmanager preventie bij het programma Zoetermeer 2025.
- Madelon Eelderink geeft de PAO-training en is eigenaar van SevenSenses.
- Marja de Laaf woont in Meerzicht en is betrokken bij Piëzo / inZet.
- Monique Bautista is POH’er GGZ (praktijkondersteuner huisarts) bij Therapeuticum Aurum.
- Nynke de Bruin is ouderenadviseur bij Palet Welzijn / inZet
- Susanne van Veen is wijkregisseur Oosterheem voor de gemeente Zoetermeer
- Wilma van der Vlegel werkt bij SevenSenses.